Sau hơn 1.000 năm tồn tại, những bí mật liên quan tới lụa biển – một loại vải vóc quý hiếm bậc nhất trên thế giới đang có nguy cơ biến mất vĩnh viễn cùng với vị truyền nhân cuối cùng.
Dưới sự bảo vệ từ Lực lượng Tuần duyên Italia thì cụ bà Chiara Vigo, 62 tuổi lại bắt đầu khoác lên mình bộ trang phục bơi truyền thống màu trắng. Bà niệm một bài cầu nguyện quen thuộc trước khi lặn xuống biển. Vùng biển nằm ngoài khơi hòn đảo nhỏ Sant’Antioco thuộc vùng tự trị Sardinia.
Nhờ sự chỉ dẫn của ánh trăng. Bà mới có thể tiếp cận vùng vịnh nước ngầm sâu 15 mét. Vùng nước mà gia đình đã giữ bí mật trong suốt 24 thế hệ.
Cụ bà Vigo dùng một chiếc nhíp nhỏ để tách gỡ từng sợi tơ mỏng.
Nhà báo Eliot Stein, thuộc trang tin BBC cho biết. “Cụ bà Vigo dùng một chiếc nhíp nhỏ để tách gỡ từng sợi tơ mỏng sinh trưởng trên miệng của những con pinna nobilis. Đây là loài sò biển khổng lồ đặc hữu thuộc vùng Địa Trung Hải. Và chúng đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Chúng hình thành từ việc sò nhả nước dãi rồi tiếp xúc với nước biển mặn. Sau đó sẽ tạo thành sợi keratin mảnh. Cần phải lặn khoảng 100 lần mới thu được khoảng 30g sợi thô thích hợp cho việc dệt thành lụa biển”.
Vùng biển nằm ngoài khơi hòn đảo nhỏ Sant’Antioco thuộc vùng tự trị Sardinia.
Thứ “lụa” của thiên nhiên
Người ta tin bà Vigo là nghệ nhân duy nhất còn lại trên toàn thế giới. Chỉ mình bà còn lưu giữ quy trình sản xuất thứ lụa quý hiếm này. Bao gồm: Thu hoạch, nhuộm màu, xe sợi. Cho tới dệt lụa biển thành những tác phẩm nghệ thuật với mức độ tỏa sáng đặc biệt.
Ngoài ra, vào khoảng 5.000 năm trước. Phụ nữ vùng Lưỡng Hà từng sử dụng loại vải cực nhẹ ấy để may áo choàng cho Vua Solomon. Rồi kết thành vòng tay cho Hoàng hậu Nefertiti. Hay thánh y cho những vị mục sư, Giáo hoàng và Pharaoh nổi tiếng.
Tên của nó còn xuất hiện ở Phiến đá Rosetta của Ai Cập. Nó còn được nhắc tới 45 lần trong Kinh Cựu ước của Thiên Chúa giáo. Xuất hiện dưới danh nghĩa là thứ vải mà Chúa yêu cầu Moxes trải bên trên tế đàn trong căn lều Tabernacle.
“Dù chẳng ai hay biết vì sao mà các thế hệ phụ nữ thuộc dòng họ của bà Vigo lại bắt đầu công việc dệt lụa biển. Nhưng hơn 1.000 năm qua, chuỗi bí mật xoay quanh quy trình sản xuất nó lại được bảo vệ một cách rất nghiêm ngặt. Ngay cả khi truyền dạy cho con gái hoặc cháu gái trong nhà cũng vậy”, ông Stein nói.
Lời thề “lụa” của biển cả
Sau khi nhận lời mời tới thăm căn phòng sản xuất của bà Vigo. Nhà báo Stein mới có dịp gặp mặt trực tiếp nghệ nhân dệt lụa biển cuối cùng. Họ may mắn được chứng kiến toàn bộ quy trình biến nước dãi của những con sò thành sợi chỉ bằng vàng.
Ông nhớ lại: “Tôi đến gần chiếc bàn làm việc, đi ngang qua con thoi xe sợi hơn 200 năm tuổi rồi đảo mắt về phía chiếc bình thủy tinh đựng thuốc nhuộm mang màu sắc khác nhau. Riêng tờ chứng chỉ hiệp sĩ cấp cao nhất do Cộng hòa Italia cấp phát được bà Vigo cất ở một góc nhỏ.
Tuy nhiên, nếu thực sự muốn bước vào thế giới của người nghệ nhân này. Hẳn là bạn phải dành cả đời để tìm hiểu mọi thứ”.
Nhà báo Stein có cơ hội chứng kiến toàn bộ quy trình biến nước dãi của những con sò thành sợi chỉ bằng vàng.
Bà Vigo học được thứ nghề cổ đại này từ bà ngoại của mình – người từng dạy phương pháp đan len truyền thống bằng con thoi thủ công. Bà cũng dạy cho tất cả phụ nữ trên hòn đảo Sant’Antioco trong suốt 60 năm.
“Tôi được chở ra biển trên một con thuyền mái chèo để học lặn từ năm ba tuổi. Đến năm 12 tuổi, bà ngoại yêu cầu tôi phải ngồi học dệt vải trên chiếc gối nhỏ và cống hiến cuộc đời cho biển cả như những vị tổ tiên trước đó”, bà Vigo chia sẻ.
Nghệ nhân Vigo học dệt vải và cống hiến cuộc đời cho biển cả.
Cụ bà 62 tuổi thuộc vùng tự trị Sardinia cũng là một “maistu” – nghệ nhân bậc thầy trong ngôn ngữ Sardo. Để làm được điều này, bà buộc phải cống hiến cả đời cho việc học tập những kỹ thuật bí truyền liên quan tới lụa biển.
Như 23 vị tổ tiên trước đó. Người truyền nhân cuối cùng chưa bao giờ thu tiền từ sản phẩm do mình tạo ra theo đúng “Lời thề của biển cả”: Lụa biển không phải thứ để mua bán hay trao đổi nhằm mục đích kiếm lời!
Bà cũng là nghệ nhân bậc thầy trong ngôn ngữ Sardo.
Dù rất nhiều sản phẩm dệt được trưng bày tại Bảo tàng Louvre, Bảo tàng Quốc gia Anh cũng như Vatican. Song bà Vigo gần như không giữ lại một tấm lụa tơ chân nào cho riêng mình.
Hiện nay, bà vẫn sống cùng chồng trong căn hộ chung cư bình dân. Thu nhập chính của gia đình đều dựa vào lương hưu thợ mỏ than từ người chồng. Và cả những khoản nhỏ mà du khách ủng hộ trong mỗi lần ghé thăm xưởng dệt.
“Đây là cách duy nhất để nhận tấm lụa biển cao quý như một món quà. Tôi hoàn toàn hài lòng với mọi thứ. Chưa bao giờ hối hận trước việc cống hiến cả đời người cho nét đẹp truyền thống có thâm niên hơn 200 năm tuổi do tổ tiên truyền lại”, bà Vigo khẳng định
Rất nhiều sản phẩm lụa dệt được trưng bày tại Bảo tàng Louvre, Bảo tàng Quốc gia Anh.
Dẫu tạo ra sản phẩm dành tặng cho Giáo hoàng Benedict XVI cũng như Hoàng hậu Đan Mạch. Tuy nhiên, bà Vigo vẫn thường gửi gắm món quà đặc biệt ấy cho mọi người. Từ các cặp vợ chồng mới cưới, trẻ em hay những người phụ nữ muốn có thai.
“Lụa biển không thuộc quyền sở hữu của riêng tôi mà thuộc về tất cả mọi người. Bán lụa biển để lấy tiền cũng giống như việc thu lợi nhuận từ ánh Mặt Trời hay thủy triều của biển vậy.
Nhưng đâu phải ai cũng kiên quyết giữ vững lời thề thiêng liêng giống như tôi đã từng…”, bà Vigo nói.
Những loại màu sắc được pha trộn theo công thức bí truyền.
Trong cuốn sách “Những bậc thầy dệt lụa biển, lụa tơ tằm và vải lanh” của Małgorzata Biniecka. Thì cho tới thập kỷ 1930, chỉ có duy nhất hai nơi vẫn tồn tại truyền thống sản xuất lụa biển. Đó là gia đình bà Vigo trên đảo Sant’Antioco cùng một gia đình khác sống tại thành phố Taranto.
Biniecka có viết: “Một người phụ nữ tại Taranto dám bỏ qua lời thề, cố gắng gây dựng nên ngành công nghiệp sản xuất lụa tơ chân. Để rồi nhận về cái kết đau lòng: Công ty phá sản do làm ăn thua lỗ, còn bản thân qua đời một cách không minh bạch”.
Bà luôn giữ vững “Lời thề của biển cả”.
Gần đây, một thương nhân người Nhật Bản từng tiếp cận vị nghệ nhân tài hoa. Với mục đích mua lại tác phẩm nổi tiếng nhất của bà. Tác phẩm “The Lion of Women”. Hay “Con sư tử của Nữ giới” với giá 2,5 triệu euro (tương đương khoảng 67 tỷ đồng).
Đây là tác phẩm với kích thước 45x45cm, được bà Vigo hoàn thành trong suốt 4 năm. Bà tặng cho toàn bộ phụ nữ trên thế giới. Vị truyền nhân cuối cùng này khẳng định sẽ không bao giờ chấp thuận mua bán. Bởi phụ nữ là để trân trọng!
Post a Comment